ریزش مو سکهای یا آلوپسی آره آتا (alopecia areata) نوعی بیماری است که باعث ریزش مو در نقاط مختلف سر به صورت تکهای میشود. این تکهها ممکن است به هم متصل شوند و بخش قابل توجهی از پوست سر را نمایان کنند. این شرایط هنگامی ایجاد میشود که سیستم ایمنی بدن به فولیکولهای مو حمله کرده و موجب ریزش مو میشود.
ریزش موی ناگهانی ممکن است در سر و ابروها، مژه ها، صورت و سایر قسمتهای بدن رخ دهد. همچنین میتواند به آرامی در تمام بدن گسترش پیدا کند.
اگر این شرایط منجر به ریزش کلیه موهای بدن شود، به آن ریزش موی سراسری (alopecia universalis) میگویند که در مواردی از رشد مجدد مو جلوگیری میکند.
در حال حاضر درمان قطعی برای آلوپسی آره آتا وجود ندارد. با این حال، روشهای درمانی بسیاری وجود دارد که به رشد سریعتر مو کمک و از ریزش مو در آینده جلوگیری میکند. همچنین روشهایی برای پوشاندن مناطقی که دچار ریزش مو شده اند، وجود دارد.
روشهای درمان ریزش مو سکه ای
هیچ درمان قطعی برای آلوپسی آره آتا وجود ندارد، اما روشهایی وجود دارد که ریزش مو را کاهش داده یا به رشد سریعتر مو کمک میکند.
۱. درمانهای پزشکی
داروهای موضعی
داروهایی وجود دارد که در صورت استفاده روی پوست سر موجب تحریک رشد مو میشود. برخی از این داروها بدون نسخه (OTC) و برخی دیگر با نسخه پزشک در دسترس هستند:
- ماینوکسیدیل (Rogaine) به صورت بدون نسخه در داروخانهها موجود است. این دارو روزانه دو بار روی پوست سر، ابروها و ریش استفاده میشود. ماینوکسیدل دارویی نسبتاً ایمن است و تاثیر خود را حدود یک سال پس از شروع استفاده، نشان میدهد. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد این دارو درمان مناسبی برای ریزش موی سکهای محدود است.
- آنترالین (Dritho-Scalp) دارویی است که با تحریک پوست سر، رشد مجدد مو را تحریک میکند.
- کرمهای کورتیکواستروئید مانند کلوبتازول (Impoyz) و انواع فوم، لوسیون و پمادهای آن باعث کاهش التهاب در فولیکول مو میشوند.
- ایمونوتراپی موضعی روشی است که در آن از ماده شیمیایی مانند دیفن سایپرون (diphencyprone) برای ایجاد جوشهای آلرژیک روی پوست استفاده میشود. بثورات، که ظاهری شبیه به بلوط دارند، ظرف مدت شش ماه باعث رشد موهای جدید میشوند. اما برای ادامه رشد مجدد موها باید درمان را ادامه یابد.
داروهای تزریقی
تزریق استروئید یک گزینه رایج برای درمان ریزش مو سکه ای است. در این روش آمپولهای ظریف استروئید را به مناطق دچار طاسی تزریق میکنند.
برای رشد مجدد مو باید تزریق هر یک تا دو ماه تکرار شود. اما این تزریقات مانع از ریزش مجدد موها نمیشود.
داروهای خوراکی
اغلب از قرصهای کورتیزون برای درمان ریزش مو سکه ای استفاده میشود، اما به دلیل احتمال بروز عوارض جانبی، این درمان بایستی تحت نظر پزشک انجام شود.
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند متوترکسات و سیکلوسپورین گزینه دیگری برای درمان ریزش مو سکه ای هستند. این داروها با ممانعت از واکنش سیستم ایمنی بدن، از ریزش مو جلوگیری میکنند، اما به دلیل خطر عوارض جانبی مانند فشار خون بالا، آسیب کبدی، کلیوی و افزایش خطر ابتلا به عفونتها و سرطان لنفوم، بایستی اقدامات احتیاطی لازم انجام شود.
نور درمانی
نور درمانی را فتوشیمی درمانی یا فتوتراپی نیز مینامند. این روش نوعی پرتودرمانی ترکیبی از یک داروی خوراکی به نام پسورالن و نور UV است.
۲. درمان های دیگر ریزش مو سکه ای
برخی از افراد مبتلا به ریزش موی سکهای روشهای درمانی خانگی و طبیعی انتخاب میکنند. برخی از این درمانها شامل موارد زیر است:
- رایحه درمانی
- طب سوزنی
- میکرونیدلینگ
- پروبیوتیکها
- لیزر درمانی سطح پایین (LLLT)
- مصرف ویتامینها، مانند روی و بیوتین
- مصرف نوشیدنیهای آلوئه ورا و ژلهای موضعی آن
- مالیدن آب پیاز به پوست سر
- استفاده موضعی از روغنهایی مانند درخت چای، رزماری، اسطوخودوس و نعناع فلفلی
- ماساژ مو با روغنهای نارگیل، کرچک، زیتون و جوجوبا
- داشتن یک رژیم غذایی “ضد التهابی”، به نام “پروتکل خود ایمنی” که محدود به مصرف گوشت و سبزیجات است
- ماساژ پوست سر
- استفاده از مکملهای گیاهی، مانند جینسینگ و چای سبز
- پوشاندن سر از تابش آفتاب با استفاده از کلاه، کلاه گیس یا روسری
- کنترل اضطراب و استرس در زندگی روزانه
بیشتر این روشهای درمانی در آزمایشات بالینی مورد بررسی قرار نگرفته اند، بنابراین اثربخشی آنها در درمان ریزش مو سکه ای مشخص نیست.
علاوه بر این، سازمان غذا و دارو (FDA) بی خطر بودن این مکملها را تایید نکرده است؛ بنابراین حتما قبل از استفاده از هر گونه مکمل گیاهی یا ویتامین با پزشک خود مشورت کنید.
درمان ریزش مو سکه ای با رژیم غذایی
- غذاهای سرشار از شکر، تنقلات فرآوری شده و الکل باعث افزایش التهاب و تحریک در بدن میشوند. از این رو پیروی از یک رژیم غذایی “ضد التهابی” موجب کاهش واکنش خود ایمنی در بدن و در نتیجه کاهش ریزش مو میشود.
- بدین منظور داشتن رژیم غذایی شامل میوهها و سبزیجاتی مانند بلوبری، انواع مغزها و آجیل، کلم بروکلی، چغندر و گوشتهای بدون چربی مانند ماهی سالمون اهمیت زیادی دارد.
- در مجموع داشتن یک رژیم غذایی متعادل (رژیم غذایی حاوی غلات کامل، میوهها، سبزیجات و گوشت بدون چربی) – به دلایل زیادی نه فقط برای کاهش التهاب بلکه برای سلامت کلی شما مفید است.
درمان ریزش مو سکه ای در ابروها
افرادی که دچار ریزش مو در ابروها شده اند، میتوانند از مداد ابرو، میکروبلیدینگ و تاتوی ابرو استفاده کنند.
- میکروبلیدینگ یک روش تتوی نیمه دائمی است که با استفاده از خطوطی نازک مانند مو، ابروها را پر میکند. این روش طبیعیتر از تتو ابرو سنتی است و برای یک تا سه سال دوام دارد.
- شبکههای اجتماعی پر از ویدیوهای آموزش نحوه پر کردن و آرایش ابروهاست. خانمها و آقایانی که دچار ریزش ابرو شده اند، میتوانند با استفاده از این روشها، ابروهای خود را پر کنند.
- استفاده از اکستنشن مژه نیز روش دیگری برای درمان ریزش مو سکه ای در ابروهاست. اگر این روش به نظرتان دشوار میآید، میتوانید به آموزشهای آنلاین در مورد استفاده از اکستنشن مژه مراجعه کنید.
علل ابتلا به ریزش موی سکهای
ریزش موی سکهای یا آلوپسی آره آتا یک بیماری خود ایمنی است. بدین معنی که سیستم ایمنی بدن سلولهای سالم را با عوامل خارجی اشتباه میگیرد و به آنها حمله میکند. در این مورد سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکولهای مو حمله میکند و موجب کوچکتر شدن فولیکولهای مو و در نتیجه ریزش موها میشود.
محققان علت دقیق این بیماری را نمیدانند. با این حال، این بیماری اغلب در افرادی رخ میدهد که سابقه خانوادگی بیماریهای خود ایمنی دیگری مانند دیابت نوع ۱ یا آرتریت روماتوئید دارند. به همین دلیل برخی از دانشمندان گمان میکنند که عوامل ژنتیکی در پیشرفت آلوپسی آره آتا موثر است.
علائم ریزش موی سکهای
علامت اصلی این بیماری ریزش مو است. موها معمولاً به صورت دستههای کوچک میریزند و تکههایی بدون مو در سر تشکیل میدهند.
همچنین ممکن است ریزش مو در قسمتهای دیگر صورت مانند ابروها، مژه ها، ریش و سایر قسمتهای بدن رخ دهد.
ابتدا ممکن است روی بالش یا هنگام حمام کردن، متوجه ریزش دستهای موها شوید. اگر تکههای بدون مو پشت سر باشد، ممکن است متوجه آن نشوید.
در موارد نادر، برخی از افراد ممکن است ریزش موی بیشتری را تجربه کنند که نشانگر نوع دیگری از آلوپسی است، مانند:
- آلوپسی توتالیس (alopecia totalis)، که به معنی ریزش تمام موهای سر است
- آلوپسی سراسری (alopecia universalis)، که به معنی ریزش تمام موهای بدن است
دو نوع دیگر آلوپسی آره آتا نیز عبارتند از:
- Diffuse alopecia areata که در این شرایط به جای ریزش تکه ای موها، موها به صورت ناگهانی نازک می شوند.
- Ophiasis alopecia areata این شرایط باعث ریزش مو به شکل نواری در کناره ها و پشت سر می شود.
ریزش موی سکهای در مردان
ریزش موی سکهای در مردان و زنان اتفاق میافتد، اما این نوع ریزش مو در مردان بیشتر است. همچنین در مردانی که سابقه خانوادگی ریزش مو دارند، بیشتر شایع است.
ریزش مو در مردان در موهای سر، صورت، سینه و پشت دیده میشود. در مقایسه با الگوی ریزش موی مردانه، که موجب کم پشتی تدریجی موهای سر میشود، این نوع ریزش مو باعث ریزش موی تکهای میشود.
ریزش موی سکهای در زنان
زنان نیز دچار ریزش موی سکهای میشوند. این نوع ریزش مو در موهای سر، ابروها و مژهها دیده میشود.
برخلاف الگوی ریزش موی زنانه، که به شکل کم پشتی تدریجی مو است و ناحیه وسیعی را پوشش میدهد، ریزش مو سکهای در زنان ممکن است در یک ناحیه کوچک رخ بدهد.
ریزش مو سکهای در کودکان
کودکان نیز به ریزش مو سکهای مبتلا میشوند. در حقیقت، بیشتر افراد مبتلا به این بیماری اولین ریزش مو را قبل از ۳۰ سالگی تجربه میکنند.
اگرچه ریزش مو سکهای به عوامل ژنتیکی مرتبط است، اما ممکن است والدین کودکان مبتلا به این نوع ریزش مو، دچار این بیماری نباشند.
علاوه بر ریزش مو، کودکان ممکن است مشکلاتی در ناخنها (مانند وجود حفره یا شکل غیرطبیعی) نیز داشته باشند. اگرچه ممکن است این علائم در بزرگسالان هم دیده شود، اما کودکان بیشتر به آن دچار میشوند.
روش تشخیص ریزش مو سکهای
پزشک با بررسی میزان ریزش مو و مشاهده چند نمونه مو در زیر میکروسکوپ، میتواند آلوپسی آره آتا را تشخیص دهد.
همچنین برای رد سایر مواردی که باعث ریزش مو میشوند، از جمله سرطانهای روده، بایوپسی (نمونه برداری) پوست سر را انجام میدهد.
در صورت مشکوک بودن به سایر بیماریهای خود ایمنی ممکن است آزمایش خون نیز انجام شود.
آزمایش خون با بررسی موارد زیر، سایر شرایط را رد میکند:
- پروتئین واکنش پذیر C و میزان رسوب گلبولهای قرمز
- سطح آهن
- آزمایش آنتی بادی ضد هستهای
- هورمونهای تیروئید
- میزان تستوسترون آزاد و میزان کل تستوسترون
- هورمونهای محرک فولیکول
سخن آخر
از ریزش مو سکهای نمیتوان پیشگیری کرد، زیرا علت بروز آن ناشناخته است. این اختلال خودایمنی در اثر عواملی مانند سابقه خانوادگی، سایر بیماریهای خود ایمنی و حتی سایر بیماریهای پوستی رخ میدهد. برای درمان ریزش مو سکه ای، روشهای متعددی وجود دارد. برای هر فردی با توجه به شرایط منحصر بفردی که دارد، یکی از درمانها جواب میدهد. اگر از طرفداران درمانهای خانگی هستید، یکی از موثرترین روشهای درمان ریزش مو استفاده از آب پیاز است که در مطلب “پرپشت شدن مو با پیاز، شواهد علمی چه میگویند؟” به طور جامع به آن پرداخته ایم.
اگر تا به حال دچار ریزش سکهای مو شدهاید و در این زمینه اطلاعات مفیدی دارید، شما میتوانید تجربیات خود را با ما و دیگر مخاطبین موهیتو در قسمت دیدگاهها به اشتراک بگذارید.
برگرفته از: healthline
سوالات متداول
خیر ریزش موی سکه ای یک بیماری خودایمنی است و از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود.
آمپولهای کورتونی یا کوکتلهای ویتامینی عموماً برای درمان ریزش موی سکهای به کار میروند. این آمپولها باید توسط پزشک تجویز شده و توسط پزشک در محل مناسب تزریق شوند.
ریزش موی سکه ای معمولاً در بیشتر موارد به خودی خود درمان میشود. اما ممکن است بعضی افراد تا آخر عمر با این اختلال درگیر باشند. مثلاً در ایالات متحده حدود 2 درصد از جمعیت مبتلا به کچلی سکه ای دائمی هستند.
ریزش موی سکه ای در پنجاه درصد بیماران به مدت یک سال باقی میماند و رفته رفته بهبود مییابد. سایر بیماران ممکن است برای مدت بیشتری مثلا سه یا چهارسال با این مشکل دست و پنجه نرم کنند.