هما نعمانی 
شناخت انواع رنگ مو به شما کمک می‌کند دید بهتری نسبت به اثرات آنها پیدا کنید. شاید این اولین بار است که تصمیم دارید موهای عزیزتان را رنگ کنید، یا اینکه دوست دارید بدانید در دنیای رنگ موها چه خبر است. در هر صورت به هر دلیلی که اینجا هستید لازم است بدانید که چه انواعی از رنگ موها وجود دارند. حتما می‌دانید که همه رنگ موها یکسان ساخته نمی‌شوند و نتایج یکسانی هم ندارند. شناختن انواع رنگ موها و ماهیت شیمیایی و مولکولی آنها به شما کمک می‌کند انتخاب درست‌تری داشته باشید و با انتخابتان احساس اعتماد به نفس بیشتری بکنید. امروز در این مقاله قصد دارم ماهیت شیمیایی و مولکولی رنگ موها، نحوه اثر کردن آنها روی ساختمان مو و ابعاد علمی آن را برایتان توضیح دهم. با من همراه باشید.
آناتومی و ساختار مو
پیش از اینکه فرآیند رنگ کردن مو را توضیح دهیم ابتدا باید ساختار و آناتومی مو را تشریح کنیم. هر قطعه مو از دو قسمت اصلی تشکیل شده است: شفت (ساقه) و ریشه. ریشه مو قسمتی از مو است که زیر سطح پوست است و دیده نمی‌شود. این قسمت به فولیکول‌های مو که در پوست سر مستقر هستند متصل شده است. مو به طور عمده از سلول‌های مرده تشکیل شده و تنها بخش زنده مو، چند سلولی هستند که در همان قسمت ریشه یا فولیکول وجود دارند. ساقه مو هم خود به دو بخش کوتیکول (لایه بیرونی) و کورتکس (قسمت مرکزی) تقسیم می‌شود.
لایه‌های محافظتی مو
علاوه بر این ساقه مو توسط یک لایه محافظ خارجی به نام کوتیلین حفاظت می‌شود که سلول‌های این لایه وظیفه تولید کراتین مورد نیاز مو را نیز به عهده دارند. این سلول‌ها عموماً بیرنگ و یا نیمه‌شفاف (مانند شیشه) هستند و به همین دلیل بخش رنگی مو که همان ملانین است از میان این لایه محافظتی به راحتی دیده می‌شود. به طور کلی دو نوع ملانین در افراد وجود دارد. «یوملانین» بیشتر در افراد با موهای سیاه یا قهوه‌ای وجود دارد، در حالی که «فئوملانین» در موهای قرمز و بلوند شایع‌تر است. پروتئین کراتین موجود در ساقه مو از الیاف محکم و نامحلول ساخته شده و صفاتی مانند صاف یا فر بودن، ضخیم یا نازک بودن و درخشش و استحکام مو به این پروتئین مربوط است.
انواع رنگ مو و عملکرد آنها
وقتی در مورد رنگ کردن موها صحبت می‌کنیم، بدون آن که بدانیم داریم درباره یک واکنش شیمیایی صحبت می‌کنیم. بله یک واکنش شیمیایی میان مولکول‌های رنگ و مولکول‌های ساختاری موهایمان. رنگ موها این روزها با ترکیبات مختلفی ساخته می‌شوند و اهداف متفاوتی را هم ارائه می‌دهند. آنچه در ادامه می‌خوانید انواع مختلف رنگ موها و کابردشان است:
انواع رنگ مو موقت
رنگ موهای موقت درست مانند میکاپ کردن هستند. این نوع رنگ موها لایه‌های بیرونی مو را می‌پوشانند و به درونی ترین قسمت‌های مو نفود نمی‌کنند. بنابراین وقتی موهایتان را با شامپو شستشو می‌دهید به راحتی از روی مو پاک می‌شوند. از نظر مولکولی این رنگ موها درشت مولکول هستند و به همین دلیل است که توانایی نفوذ به قسمت‌های عمقی‌تر را ندارند. یک نکته مهم دیگر برای استفاده کردن از رنگ موهای موقت این است که، پایه موها باید روشن باشد تا رنگ به خوبی دیده شود. این نوع رنگ موها معمولاً آسیبی به ساختار مو وارد نمی‌کنند مگر اینکه موهای شما در اثر دکلره سوخته و آسیب دیده باشد. در این صورت ممکن است به مرور زمان در قسمت‌های آسیب‌دیده لکه‌هایی را برجا بگذارند. این نوع رنگ موها به شکل اسپری، ژل، موس مو ، کرم و شامپو تولید می‌شوند.
انواع رنگ مو نیمه‌دائمی
رنگ موهای نیمه‌دائم همانطور که از نامشان هم می‌توانید حدس بزنید، با چند بار شستشو از روی مو پاک می‌شوند. (بسته به کیفیت رنگ و جنس مو). این نوع رنگ‌ها دارای مولکول‌هایی با اندازه متوسط هستند بنابراین می‌توانند به داخل کورتکس مو نفوذ کنند اما توانایی‌ایجاد یک پیوند شیمیایی قوی با مولکول‌های ساختاری مو را ندارند. این رنگ موها در حالت طبیعی مو تغییر چندانی‌ایجاد نمی‌کنند پس در نهایت سلامت موها حفظ می‌شود. این رنگ‌ها به صورت واریاسیون، شامپو، رنگ‌های آماده مخلوط شونده با آب یا به صورت آماده تولید می‌شوند. استفاده کردن از آنها برای رنگ کردن مو بسیار آسان است اما توانایی روشن کردن موها را ندارند. بنابراین برای استفاده از این نوع رنگ‌ها باید پایه موهایتان روشن باشد. گفتنی است که این نوع رنگ‌ها قابلیت پوشاندن تارهای سفید را دارند.
رنگ‌های شبه‌دائمی
اگر بخواهیم کلی‌تر بگویم این نوع رنگ‌ها هم زیرمجموعه رنگ‌های نیمه‌دائمی هستند اما با این تفاوت که میزان ماندگاری آنها بیشتر است. بعضی از این رنگ‌ها تا 15 الی 20 بار شستشو هم روی مو باقی می‌مانند. اگر موهایتان تخلخل بالایی داشته باشد (مثل موهای مجعد) میزان ماندگاری آنها بیشتر هم می‌شود. این نوع رنگ‌ها معمولاً برای اصلاح تنالیته‌های رنگی و‌هایلایت کردن موها استفاده می‌شوند. این نوع رنگ‌ها معمولاً به مرور زمان باعث تیره شدن رنگ مو می‌شوند به این خاطر که در ساختمان مو رسوب می‌کنند. بنابراین بهتر است رنگ مویتان را یک یا دو درجه روشن‌تر انتخاب کنید.
رنگ موهای دائمی
رنگ موهای دائمی با کمک انواع مختلفی از ترکیبات مانند گیاهان، فلزات، جوهرها و مواردی از این دست تهیه می‌شوند. بنابراین جزو ریزمولکول‌ها هستند و به ساختمان داخلی مو نفوذ می‌کنند. مولکول‌های رنگ با مولکول‌های ساختاری مو پیوند شیمیایی قوی برقرار می‌کنند و رنگ مو را تغییر می‌دهند. با کمک این نوع رنگ می‌توان تارهای سفید را به خوبی پوشاند. همچنین انواع تن‌های رنگی را ایجاد کرده و برای همیشه درون ساختمان مو باقی بمانند. البته این نوع رنگ‌ها مانع رشد طبیعی مو نمی‌شوند.
رنگ موهای گیاهی
رنگ‌های گیاهی معمولاً با انواعی از گیاهانی که می‌شناسیم مثل روناس، انار، بابونه، حنا و موارد مشابه تهیه می‌شوند. گفته می‌شود که عوارض جانبی این نوع رنگ موها کمتر از سایر انواع دیگر است اما تنوع چندانی ندارند. رنگ‌های فلزی و جوهری هم این روزها کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند زیرا باعث تغییر ساختمان مو و شکنندگی آنها می‌شوند.
اما پرطرفدارترین رنگ‌ها، در حال حاضر رنگ‌های حاوی آمونیاک، یا به عبارت دقیق‌تر رنگ‌های اکسیداسیونی هستند. آمونیاک موجود در ترکیبات این نوع رنگ‌ها با پراکسید هیدروژن ترکیب شده و با کمک همین واکنش شیمیایی، انواعی از ترکیبات زیبا و جدید ساخته می‌شوند. اضافه کردن پیگمنت‌های رنگی دلخواه، تیره یا روشن کردن موها و‌ایجاد سایه‌های رنگی مهم ترین کاربرد رنگ‌های اکسیداسیونی است. این رنگ‌ها به طور معمول به شکل تیوپ‌های رنگی به همراه اکسیدان تولید می‌شوند.
عملکرد شیمیایی رنگ و اکسیدان
رنگ موهای دائمی اکسیداسیونی به تنهایی قدرت نفوذ به درون ساختمان مو را ندارند. این رنگ‌ها همانطور که گفته شد، در ترکیب خود حاوی آمونیاک هستند. آمونیاک با کمک پراکسید هیدروژن موجود در ترکیباتی به اسم اکسیدان، راه نفوذ و واکنش با مولکول‌های طبیعی مو را فراهم می‌کند. آمونیاک باعث باز شدن پولک‌های مو می‌شود. این حالت باعث ضخیم شدن موها هم می‌شود چرا که اکثر پولک‌ها از حالت بسته به حالت باز تغییر می‌کنند. در این زمان پیگمنت‌های رنگ دائمی وارد ساختمان مو می‌شوند. پراکسید هیدروژن رنگدانه‌های طبیعی مو را برای ترکیب شدن با رنگدانه‌های مصنوعی آماده می‌کند و به این ترتیب یک واکنش شیمیایی پایدار صورت می‌گیرد.
حرف آخر
همیشه این نکته را به خاطر داشته باشید که سلامت مو مهمترین عامل زیبایی موهای شماست. بنابراین اگر تصمیم گرفته‌اید رنگ موهایتان را تغییر دهید حتما از رنگ موهای با کیفیت استفاده کنید. از یک آرایشگر حرفه‌ای و متخصص کمک بگیرید و به فکر درمان‌های بعد از رنگ کردن موها هم باشید. آسیب‌های ناشی از رنگ کردن موها با رنگ‌های بی‌کیفیت یا نداشتن مهارت در این کار را دست کم نگیرید.
آیا بعد از خواندن این گزارش می توانید انواع رنگ مو را شناسایی کنید؟ آیا این مطلب برای جواب سوال شما جامع و کامل بود؟ لطفا نظرات خود را در قسمت دیدگاه های این صفحه با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
رنگ موها به انواع رنگ‌های دائمی، نیمه دائمی و شبه دائمی تقسیم می‌شوند. این تقسیم‌بندی براساس دوام رنگ مو است بنابراین رنگ‌های دائمی ماندگاری بیشتری نسبت به همه انواع دیگر دارند. تقسیم‌بندی دیگر رنگ‌ها براساس شیمیایی و گیاهی بودن آنهاست.
رنگ موهای روشن با شماره‌های 8، 9 و 10 شناخته می‌شوند. رنگ‌های شماره 7،6 و 5 رنگ‌های متوسط و شماره‌های 1 تا 4 رنگ‌های تیره هستند. این شماره‌ها که به عنوان عدد اصلی رنگ مو شناخته می‌شوند تقریباً در همه کاتالوگ‌های رنگ مو یکسان هستند.
در میان همه انواع رنگ موها، رنگ‌های بدون آمونیاک و ژله‌ای آسیب بسیاری کمتری برای موها دارند. رنگ‌های ژله‌ای و شامپویی عموماً رنگ‌های فانتزی و با ماندگاری کم هستند. رنگ موهای بدون آمونیاک هم گیاهی هستند و دوام نسبتاً کمتری دارند.
