هما نعمانی اگر دیابت دارید و تا امروز به عمل لیزیک چشم به عنوان راهی برای خلاص شدن از عینک فکر کرده‌اید، شاید بهتر باشد قبل از هر تصمیمی، این مطلب را تا انتها بخوانید. بسیاری تصور می‌کنند که لیزیک راه حلی سریع و بی‌خطر برای بهبود بینایی است، اما آیا این موضوع برای افراد دیابتی هم صدق می‌کند؟ واقعیت‌هایی درباره عمل لیزیک چشم برای افراد دیابتی وجود دارد که کمتر درباره آن صحبت شده، واقعیت‌هایی که دانستن آن‌ها می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند.
اگر دیابت دارید، پیش از تصمیم گیری برای عمل لیزیک، این نکات را حتما بدانید
برای بسیاری از افرادی که به دنبال خداحافظی با عینک یا لنز هستند، عمل لیزیک یک راه حل سریع و موثر به نظر می‌رسد. اما زمانی که پای بیماری‌هایی مانند دیابت به میان می‌آید، ماجرا کمی متفاوت می‌شود. در گذشته تصور می‌شد دیابت و جراحی لیزیک با یکدیگر سازگار نیستند، اما امروزه با پیشرفت‌های علمی و تجربیات موفق، این باور تا حد زیادی تغییر کرده است. با این حال، عمل لیزیک چشم برای افراد دیابتی همچنان نیازمند بررسی‌های دقیق، کنترل قند خون و رعایت نکاتی مهم است که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. در این مطلب، همه آنچه باید پیش از انجام لیزیک بدانید را به زبان ساده و دقیق با شما در میان می‌گذاریم.
روند ترمیم زخم در افراد دیابتی؛ نکته‌ای کلیدی در تصمیم گیری برای لیزیک
یکی از مهم ترین تفاوت‌هایی که عمل لیزیک برای افراد دیابتی را از دیگران متمایز می‌کند، روند ترمیم زخم پس از جراحی است. بدن افراد مبتلا به دیابت معمولا به‌دلیل اختلال در فرآیندهای ترمیم طبیعی، دیرتر از حالت عادی زخم‌ها را بهبود می‌بخشد. همین موضوع می‌تواند ریسک بروز عفونت، التهاب یا سایر عوارض پس از جراحی را افزایش دهد. به همین دلیل، پیگیری‌های منظم پس از عمل و معاینه‌های دقیق توسط چشم پزشک از اهمیت بالایی برخوردار است.
از سوی دیگر، داروهای استروئیدی که معمولا پس از لیزیک برای کاهش التهاب تجویز می‌شوند، می‌توانند سطح قند خون را در افراد دیابتی بالا ببرند. به همین خاطر، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد از روش‌های جایگزین مانند انسداد موقت مجاری اشک برای کاهش احتمال خشکی چشم استفاده کند. خشکی چشم یکی از عوارض رایج پس از عمل لیزیک است که در افراد دیابتی می‌تواند جدی‌تر باشد و نیازمند مدیریت دقیق‌تری خواهد بود.
دیابت چه تاثیری روی سلامت چشم دارد؟
دیابت تنها یک بیماری مربوط به قند خون نیست؛ این اختلال می‌تواند بخش‌های مختلف بدن از جمله چشم‌ها را نیز درگیر کند. یکی از شایع ترین و نگران کننده ترین اثرات دیابت، آسیب به ساختارهای مختلف چشم است. افرادی که قند خونشان به خوبی کنترل نمی‌شود، در معرض خطراتی مثل کندی در ترمیم سطح قرنیه، افزایش احتمال ابتلا به آب سیاه (گلوکوم)، بروز آب مروارید، پیرچشمی زودرس و حتی فلج عضلات حرکتی چشم قرار دارند.
مهم ترین عارضه چشمی در افراد دیابتی، رتینوپاتی دیابتی است؛ وضعیتی که در آن عروق خونی شبکیه دچار تغییراتی می‌شوند و در صورت درمان نشدن، می‌تواند به کاهش شدید بینایی یا نابینایی منجر شود. همچنین، ایجاد رگ‌های خونی غیر طبیعی در قسمت‌هایی مانند عنبیه و شبکیه، می‌تواند باعث افزایش فشار چشم و مشکلات جدی‌تر شود.
برای جلوگیری از این عوارض، کنترل منظم و دقیق قند خون اهمیت بالایی دارد. توصیه می‌شود از همان ابتدای تشخیص دیابت، فرد تحت معاینات چشمی کامل قرار گیرد و این بررسی‌ها حداقل هر شش ماه یک بار توسط چشم پزشک تکرار شود.
اگر تصمیم به انجام عمل لیزیک دارید، ممکن است یکی از نگرانی‌های شما این باشد که آیا دیگر نیازی به عینک طبی خواهید داشت. باید بدانید که عمل لیزیک می‌تواند تا حد زیادی از نیاز به عینک برای دیدن واضح جلوگیری کند، اما برخی افراد ممکن است پس از جراحی همچنان به عینک نیاز داشته باشند. در این صورت، خرید عینک طبی با توجه به نسخه جدید چشم شما، می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد.
چه زمانی یک فرد دیابتی، کاندید مناسب برای عمل لیزیک است؟
اگر دیابت دارید و به انجام عمل لیزیک فکر می‌کنید، باید بدانید که مهم ترین شرط برای این جراحی، کنترل دقیق و پایدار قند خون در بلند مدت است. برخلاف تصور عموم، پایین بودن قند خون فقط در چند روز منتهی به جراحی کافی نیست. پزشکان معمولا برای اطمینان از ثبات شرایط بدن، سطح هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) را بررسی می‌کنند. این آزمایش میانگین قند خون شما را در بازه‌ی ۲ تا ۳ ماهه نشان می‌دهد. اگر این عدد بیش از ۷ باشد، معمولا عمل لیزیک توصیه نمی‌شود؛ زیرا خطر عوارض ناشی از جراحی از فواید احتمالی آن بیشتر خواهد بود.
شرط دوم، نداشتن عوارض سیستمیک یا چشمی ناشی از دیابت است. افرادی که دچار مشکلاتی مانند نوروپاتی (آسیب اعصاب محیطی)، نفروپاتی (آسیب کلیه‌ها)، یا رتینوپاتی دیابتی متوسط تا شدید هستند، معمولا گزینه مناسبی برای این عمل نیستند. حتی در موارد خفیف رتینوپاتی نیز، تصمیم گیری نیاز به بررسی دقیق و نظر چشم پزشک دارد.
همچنین پزشک باید از ثبات شماره چشم شما اطمینان حاصل کند. نوسانات قند خون می‌تواند باعث تغییر در شماره عینک شود، و این موضوع تاثیر مستقیمی بر نتیجه نهایی لیزیک خواهد داشت. بنابراین توصیه می‌شود قبل از عمل، شماره چشم برای حداقل ۶ تا ۱۲ ماه ثابت بماند.
نکته مهم این است که دیابت دیگر به تنهایی مانع انجام لیزیک محسوب نمی‌شود. بسیاری از بیماران دیابتی، در صورتی که قند خون خود را به خوبی مدیریت کنند و فاقد عوارض چشمی باشند، با موفقیت تحت این جراحی قرار می‌گیرند. البته، شرط اول و آخر این است که ارزیابی کامل چشم توسط یک چشم پزشک متخصص انجام شود و نظر نهایی بر اساس شرایط فردی شما داده شود.
عمل لیزیک چشم برای افراد دیابتی می‌تواند موفقیت آمیز باشد، اما تنها در صورتی که قند خون به طور دقیق و مستمر کنترل شود. قبل از تصمیم گیری، باید سطح هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) و شرایط چشم شما به طور کامل بررسی شود. افرادی که دیابت خود را مدیریت کرده و از عوارض چشمی مثل رتینوپاتی دیابتی رنج نمی‌برند، می‌توانند برای این جراحی مناسب باشند. در نهایت، با مشورت با یک جراح متخصص و رعایت نکات مهم، عمل لیزیک می‌تواند تجربه‌ای ایمن و موفق برای شما باشد.
